Opony zimowe latem – kompletny poradnik

Wielu kierowców zastanawia się, czy można jeździć na oponach zimowych latem. Choć przepisy w Polsce nie zabraniają takiej praktyki, to z punktu widzenia bezpieczeństwa, ekonomii i trwałości ogumienia, jest to rozwiązanie niezalecane. W tym artykule omówimy, dlaczego lepiej unikać jazdy na zimówkach w ciepłe dni, jakie są konsekwencje takiego użytkowania oraz czy jazda na oponach zimowych przez cały rok jest legalna.

Czy można jeździć na oponach zimowych latem?

Zgodnie z prawem jazda na oponach zimowych latem jest dozwolona, ale eksperci i producenci zdecydowanie odradzają tę praktykę. Opony zimowe są zaprojektowane do pracy w niskich temperaturach (poniżej 7°C), a ich konstrukcja i mieszanka gumowa średnio sprawdzają się w letnich warunkach pogodowych. Tak więc odpowiadając na pytanie z poprzedniego akapity: TAK – jazda na oponach zimowych latem jest legalna.

Jaka temperatura szkodzi oponom zimowym?

Jeszcze zanim asfalt rozgrzeje się do letnich 30 °C, zimówka zaczyna przegrywać z fizyką. Już lekko powyżej 7 °C jej miękka mieszanka staje się zbyt elastyczna: bieżnik „rozpływa się” na zakrętach, a droga hamowania rośnie szybciej, niż wskazuje termometr. Im wyższa temperatura, tym gorzej – od 10 °C, przez 15 °C, aż po 20 °C zimowa opona stopniowo traci przyczepność, nagrzewa się i zużywa w ekspresowym tempie. W efekcie to, co zimą jest gwarantem bezpieczeństwa, wiosną i latem może zamienić się w kosztowną pułapkę. Sprawdźmy zatem do jakiej temperatury można jeździć na zimowych oponach?

10 stopni Celsjusza – pierwsze oznaki spadku przyczepności

Przy 10 °C opony zimowe zaczynają tracić swoją przewagę nawet nad oponami całorocznymi. Testy przeprowadzone w kontrolowanych warunkach wykazały, że w tej temperaturze opony zimowe nadal nadają się do ostrożnej jazdy, jednak droga hamowania na suchej i mokrej nawierzchni jest wydłużona. Zimówki wciąż da się poruszać, ale ich skuteczność spada. Mieszanka gumowa zaczyna się nadmiernie nagrzewać, co wpływa również na stabilność jazdy.

15 stopni – miękka guma i „pływanie” w zakrętach

Przy 15 °C różnica w wydajności między oponami zimowymi a letnimi staje się wyraźna. Opony zimowe nie są przystosowane do takich temperatur, co prowadzi do zmniejszonej przyczepności i znacznie wydłużonej drogi hamowania. Testy pokazują, że opony letnie zaczynają zdecydowanie przewyższać opony zimowe w tej temperaturze, w szczególności na mokrych drogach. Oprócz wydłużonej drogi hamowania zimówki tracą przyczepność, a kierowca może odczuwać efekt „pływania” auta w zakrętach.

20 stopni – przyspieszone zużycie i głośne huczenie

Przy 20 °C jazda na oponach zimowych jest szczególnie niezalecana. W takich temperaturach opony zimowe nie tylko szybciej się zużywają, ale także huczą i już znacząco tracą przyczepność, co może być niebezpieczne, zwłaszcza na mokrych drogach. Testy wykazują, że w takich warunkach opony letnie zapewniają znacznie lepszą kontrolę nad pojazdem.

Jak opona zimowa zachowuje się latem?

Czy opony zimowe niszczą się w lecie? Wysokie temperatury (powyżej 20°C) są szczególnie szkodliwe dla opon zimowych. Miękka mieszanka gumy może ulegać przyspieszonemu starzeniu, co prowadzi do pękania i zmniejszenia trwałości. Takie warunki przyspieszają zużycie bieżnika nawet o 60% w porównaniu do jazdy w zimie. Dodatkowo, nagrzana guma staje się bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne. Konieczność uzupełnienia kompletu opon w oczywisty sposób negatywnie przekłada się na portfel kierowcy.

Czy można dostać mandat za jazdę na oponach zimowych w lecie?

Wiosną temperatura powyżej 7 °C sprawia, że mieszanka gumowa „zimówek” staje się zbyt miękka. Wydłuża to drogę hamowania, pogarsza stabilność w zakrętach i przyspiesza zużycie bieżnika. Jednocześnie wielu kierowców zwleka z wymianą — z obawy przed mandatem albo … pewnością, że kary nie ma. Warto więc rozróżnić kwestię bezpieczeństwa od kwestii prawnych.

Polska – brak nakazu wymiany, ale możliwy mandat do 500 zł

W Polsce nie ma formalnego nakazu zmiany ogumienia na letnie po 1 marca ani w żadnym innym terminie, jednak art. 66 ust. 1 Prawa o ruchu drogowym zobowiązuje kierowcę do utrzymywania pojazdu w stanie niezagrażającym bezpieczeństwu. Jeśli więc podczas czerwcowej kontroli funkcjonariusze zatrzymają auto poruszające się na sześcioletnich zimówkach z bieżnikiem zużytym do 1,4 mm – czyli wyraźnie poniżej wskaźnika TWI (1,6 mm) oznaczającego granicę dopuszczalnego zużycia – mogą uznać takie ogumienie za nieprawidłowe. W praktyce skutkuje to mandatem od 20 do 500 zł (najczęściej 100–300 zł) i często wydaniem polecenia wykonania natychmiastowego badania technicznego. Koszty holowania lub ewentualnych napraw ponosi wówczas właściciel pojazdu.

Jakie są przepisy dotyczące opon zimowych latem w Niemczech?

W Niemczech również nie ma kalendarzowego nakazu wymiany ogumienia na letnie – § 2 ust. 3a (rozporządzenia o ruchu drogowym) wprowadza jedynie tzw. sytuacyjną obowiązkową zimową oponę, wymaganą wyłącznie przy śniegu, błocie pośniegowym czy gołoledzi. Po Wielkanocy wolno więc jeździć na zimówkach, o ile spełniają one normy techniczne z § 36 (rozporządzenia o dopuszczeniu pojazdów do ruchu), w tym minimalną głębokość bieżnika 1,6 mm. Gdy jednak w maju patrol zatrzyma auto jadące na zimowych oponach startych do 1,4 mm – czyli poniżej wskaźnika TWI – kierowca naraża się na 60 € mandatu i 1 punkt w rejestrze FAER (75 €, jeśli zużyte ogumienie stwarza zagrożenie). W razie kolizji ubezpieczyciel może dodatkowo obniżyć wypłatę, powołując się na niewłaściwy stan opon. Warto też pamiętać, że zimówki często mają niższy indeks prędkości niż maksymalna prędkość pojazdu; brak wymaganej naklejki z dopuszczalnym V-max w polu widzenia kierowcy kosztuje kolejne 5–25 €.

Czechy – kryterium pogodowe i mandaty do 2 000 CZK

W Czechach nie ma sztywnej „wiosennej” daty wymiany ogumienia. Zgodnie z § 40a ustawy o ruchu drogowym, zimówki są obowiązkowe od 1 listopada do 31 marca tylko wtedy, gdy na jezdni leży śnieg, lód lub można ich racjonalnie oczekiwać, bądź na drogach oznaczonych znakiem „auta z płatkiem śniegu na niebieskim tle”. Po Wielkanocy wolno więc jeździć na oponach zimowych, o ile spełniają wymogi techniczne: w okresie obowiązkowych zimówek bieżnik musi mieć co najmniej 4 mm, a poza nim – tak jak dla letnich – minimum 1,6 mm, czyli wysokość wskaźnika TWI. Jeśli np. 15 kwietnia patrol zatrzyma auto jadące na 6-letnich zimówkach zużytych do 1,3 mm (wyraźnie poniżej TWI), kierowca naraża się na mandat do 2 000 Koron Czeskich na miejscu (1 500–2 500 Koron w postępowaniu administracyjnym, a w razie poważnego zagrożenia nawet 10 000 Koron i zakaz dalszej jazdy). Policjant może też od razu zabronić kontynuowania podróży, a w razie późniejszej kolizji ubezpieczyciel ma prawo ograniczyć wypłatę odszkodowania, powołując się na nieprawidłowy stan ogumienia.

Czym grozi jazda na oponach zimowych latem?

Używanie opon zimowych w sezonie letnim niesie za sobą kilka poważnych konsekwencji:

1. Szybsze zużycie: Miękka mieszanka gumy w oponach zimowych zużywa się znacznie szybciej w wysokich temperaturach. Szacuje się, że mogą one zużywać się nawet o 25% szybciej w warunkach letnich.
2. Zmniejszona wydajność: Opony zimowe oferują gorszą stabilność w trakcie jazdy i dłuższą drogę hamowania na suchych i mokrych drogach w wyższych temperaturach. Na przykład, na suchym asfalcie przy prędkości 96 km/h przeciętne opony letnie zatrzymują pojazd w 48 metrów, podczas gdy przeciętne opony zimowe potrzebują 55 metrów.
3. Większe zużycie paliwa: Głębszy bieżnik i miękka guma zwiększają opory toczenia, co prowadzi do wyższego zużycia paliwa.
4. Mniejsze bezpieczeństwo: Dłuższa droga hamowania i słabsza przyczepność zwiększają ryzyko wypadków, szczególnie na mokrych nawierzchniach, gdzie w skrajnym przypadku droga hamowania może wzrosnąć nawet o 42%.
5. Ryzyko problemów z ubezpieczeniem: W przypadku kolizji ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania, argumentując „rażące niedbalstwo”.
6. Zmniejszony komfort: Opony zimowe stosowane latem, z reguły emitują znacznie większy hałas przez zwiększony opór toczenia, przez co często słychać nieprzyjemne huczenie.

Testy opon zimowych i całorocznych w letnich warunkach

Testy przeprowadzone przez organizacje takie jak Edmunds i Tyre Reviews pokazują, że opony zimowe są mniej wydajne niż opony letnie oraz całoroczne w temperaturach powyżej 7°C. Na przykład, w teście hamowania na suchym asfalcie przy prędkości niemal 100 km/h opony letnie zatrzymały pojazd po 36,6 metrach, opony całoroczne pokonały dystans 39,9 metra, natomiast opony zimowe zatrzymały się na po przejechaniu 47,2 metrów. Oznacza to, że zimówki potrzebowały o 10,6 metra więcej niż opony letnie, co stanowi różnicę około 29%.

• Opony letnie: zatrzymały się na dystansie 36,6 metra.
• Opony całoroczne: zatrzymały się na dystansie 39,9 metra.
• Opony zimowe: zatrzymały się na dystansie 47,2 metra.

Na mokrej nawierzchni różnice są jeszcze większe, szczególnie w temperaturach 10°C i wyższych (dane pochodzą z testów przeprowadzonych przez Edmunds, rzeczywiste dystanse mogą się różnić w zależności od modelu opon i warunków).

Test opon zimowych w temperaturach 2, 6, 10 i 15 stopni Celsjusza

Tyre Reviews przeprowadziło testy sześciu opon zimowych różnych klas, porównując je z oponami letnimi i całorocznymi na suchej nawierzchni. W teście hamowania na suchej nawierzchni:

• Najgorsza opona zimowa: zatrzymała się na dystansie 41,42 metra.
• Najlepsza opona zimowa: zatrzymała się na dystansie 40,19 metra.
• Opona letnia: zatrzymała się na dystansie 34,8 metra.

Oznacza to, że nawet najlepsza opona zimowa potrzebowała o około 5,4 metra więcej niż letnia, co stanowi różnicę około 15% . Testy hamowania Tyre Reviews na mokrej i suchej nawierzchni zostały przeprowadzone w temperaturach 2, 6, 10 i 15 stopni Celsjusza. W hamowaniu na suchej nawierzchni, opona letnia utrzymała przewagę nad oponami zimowymi w całym zakresie testowanych temperatur. W hamowaniu na mokrej nawierzchni, opona letnia zaczęła dorównywać, a następnie przewyższać oponę zimową przy 10 stopniach.

Podsumowanie – Czy warto jeździć na oponach zimowych latem?

Używanie opon zimowych latem jest możliwe, ale wiąże się z poważnymi wadami, takimi jak szybsze zużycie, dłuższa droga hamowania, większe zużycie paliwa i zwiększone ryzyko wypadków. Zmiana na opony letnie lub całoroczne, gdy temperatura przekracza 7°C, zapewnia lepszą wydajność, bezpieczeństwo i oszczędności. Skonsultuj się z profesjonalistą, aby dobrać odpowiednie opony do swojego pojazdu i warunków jazdy.